چوگان؛ میراث جهانی ایران در خطر حذف از یونسکو
خطر حذف چوگان از فهرست یونسکو؛ تهدیدی برای هویت فرهنگی ایران
چوگان، یکی از نمادهای فرهنگی و ورزشی ایران که به نام کشورمان در فهرست جهانی یونسکو ثبت شده است، اکنون با خطر جدی حذف از این فهرست روبه‌رو است. این تهدید ناشی از تصمیم مدیران پیشین شرکت توسعه برای فروش مجموعه نوروزآباد، یکی از عوامل اصلی ثبت این میراث، است. این اقدام می‌تواند تعهدات بین‌المللی ایران در قبال یونسکو را نقض کند و پیامدهای جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.
مجموعه نوروزآباد، به‌عنوان یکی از نمادهای برجسته چوگان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این مجموعه نه تنها یک میدان بازی، بلکه میراثی است که تاریخ و فرهنگ چوگان را زنده نگه می‌دارد. فروش این مکان، به‌منزله پاک کردن بخشی از هویت تاریخی ایران از حافظه جهانی خواهد بود.
اقداماتی از این دست، نشان‌دهنده غفلت در مدیریت میراث فرهنگی کشور است. کشورهای دیگر، از کوچک‌ترین میراث خود برای جذب گردشگران و ارتقای جایگاه بین‌المللی استفاده می‌کنند، اما ایران با بی‌توجهی به این فرصت‌ها، خود را از مزایای فرهنگی و اقتصادی محروم می‌کند.
سکوت فدراسیون چوگان؛ غفلت یا بی‌توجهی؟
یکی از مسائل انتقادی در این موضوع، سکوت فدراسیون چوگان است. این فدراسیون، به‌عنوان متولی اصلی این رشته، نه تنها واکنش جدی به خطر حذف چوگان از یونسکو نشان نداده، بلکه در حفظ و ترویج این میراث نیز اقدام مؤثری انجام نداده است.
فدراسیون چوگان می‌تواند با برنامه‌ریزی و برگزاری رویدادهای فرهنگی، توجه جهانیان را به این ورزش جلب کند. با این حال، بی‌عملی در این زمینه، نشان‌دهنده ضعف در مدیریت و غفلت از مسئولیت‌های فرهنگی است.
همچنین، ارتباط نزدیک‌تر با نهادهای فرهنگی و بین‌المللی می‌تواند به تقویت جایگاه چوگان کمک کند. نبود این تعاملات، فرصت‌های ارزشمندی را برای معرفی این میراث به جهان از بین می‌برد و زمینه‌ساز پیامدهای منفی در عرصه بین‌المللی می‌شود.
پیامدهای حذف چوگان بر گردشگری ایران
حذف چوگان از فهرست یونسکو، ضربه‌ای بزرگ به صنعت گردشگری فرهنگی ایران خواهد بود. این رشته، بخشی از هویت ملی و جاذبه‌ای ویژه برای گردشگرانی است که به دنبال تجربه فرهنگ اصیل ایران هستند.
بسیاری از گردشگران خارجی، علاقه‌مند به دیدن رویدادهای سنتی چوگان و بازدید از مکان‌های مرتبط با این ورزش هستند. حذف این میراث از یونسکو، نه تنها این جذابیت را کاهش می‌دهد، بلکه پیامدهای اقتصادی نیز به دنبال دارد. گردشگری فرهنگی، یکی از مؤثرترین راه‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و توسعه پایدار است که با چنین اقداماتی تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
ایران باید به‌جای از دست دادن این فرصت‌ها، بر روی توسعه و تبلیغ چوگان تمرکز کند. این ورزش، با پیشینه‌ای غنی، می‌تواند پلی میان فرهنگ ایران و جهان باشد و باعث جذب گردشگران بیشتری شود.
اهمیت مدیریت مسئولانه در حفظ میراث فرهنگی
تصمیمات غیرمسئولانه برای فروش مجموعه نوروزآباد، گواهی بر ضعف مدیریتی در حوزه میراث فرهنگی کشور است. مدیریت این بخش نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، نظارت مستمر و همکاری بین نهادهای مختلف است تا میراث ارزشمند ایران حفظ شود.
در بسیاری از کشورها، مدیریت میراث فرهنگی به‌عنوان بخشی از صنعت گردشگری شناخته می‌شود و تحت حمایت کامل دولت‌ها قرار دارد. اما در ایران، فقدان سیاست‌گذاری‌های پایدار و هماهنگی میان نهادها، میراث فرهنگی را در معرض تهدید قرار داده است.
برای مقابله با این بحران، لازم است که نهادهای مرتبط، از جمله وزارت میراث فرهنگی و فدراسیون چوگان، برنامه‌های مشترکی برای حفاظت و توسعه این میراث تدوین کنند. این همکاری می‌تواند به جلوگیری از تکرار چنین بی‌توجهی‌هایی کمک کند.
راهکارهای پیشنهادی برای حفظ چوگان
برای جلوگیری از حذف چوگان از فهرست یونسکو، ایران نیازمند اتخاذ تدابیری فوری و مؤثر است. یکی از این راهکارها، تقویت نظارت بر مجموعه‌های مرتبط با این رشته و جلوگیری از فروش یا تخریب آن‌هاست.
برگزاری رویدادهای بین‌المللی چوگان، می‌تواند توجه جهانیان را به این ورزش جلب کرده و جایگاه آن را در عرصه جهانی تقویت کند. همچنین، تولید محتواهای فرهنگی و تبلیغاتی برای معرفی چوگان به نسل جوان و گردشگران خارجی، از دیگر اقدامات مؤثر است.
در نهایت، تعامل نزدیک‌تر با یونسکو و بهره‌گیری از تجارب سایر کشورها در حفظ میراث فرهنگی، می‌تواند به ایران در این مسیر کمک کند. چوگان، بخشی از هویت ملی ماست و حفظ آن، وظیفه‌ای همگانی است.