بوشهر، حسینیه مقاومت؛ یادمان ناخدا عباس دریانورد
رویداد ملی «بوشهر، حسینیه مقاومت»؛ پاسداشت یک میراث جاودان
به گزارش پایگاه خبری ایتونا، رویداد ملی «بوشهر، حسینیه مقاومت» به مناسبت سالروز درگذشت ناخدا عباس دریانورد، یکی از برجسته‌ترین چهره‌های موسیقی آیینی جنوب ایران، فردا در مسجد شیخ سعدون بوشهر برگزار خواهد شد. این رویداد، که با حضور مسئولان کشوری و استانی و جمعی از مداحان و ستایشگران حسینی برگزار می‌شود، فرصتی برای تجلیل از تأثیرات ماندگار این بزرگ‌مرد در ترویج نوحه‌خوانی و سبک‌های عزاداری منحصر‌به‌فرد بوشهر است.
ناخدا عباس دریانورد، با نبوغ موسیقایی و تسلط بر فرهنگ بومی و مذهبی، سبکی ماندگار در نوحه‌خوانی جنوب ایران ایجاد کرد که تا به امروز الهام‌بخش محافل عزاداری است.
بوشهر؛ خاستگاه مقاومت و پایداری
بوشهر، با پیشینه‌ای پنج‌قرنی در مبارزه با استعمار و استبداد، به‌عنوان پایتخت مقاومت ایران شناخته می‌شود. به گفته حجت‌الاسلام روح‌الله حریزاوی، قائم‌مقام سازمان تبلیغات اسلامی، نقش مردم این دیار در مبارزات ضداستعماری، چه در برابر انگلیسی‌ها و پرتغالی‌ها و چه در مقابله با حکومت پهلوی، در تاریخ ایران جاودانه است.
وی اظهار داشت: «فرهنگ مقاومت در بوشهر، که ریشه در آموزه‌های عاشورا دارد، کنشی مستمر و پایدار بوده است. شخصیت‌هایی چون ناخدا عباس دریانورد، با ترکیب هنر، ایمان و عشق به اهل‌بیت (ع)، نمونه‌ای بی‌بدیل از مقاومت فرهنگی و مذهبی هستند که الگوی نسل‌های مختلف قرار گرفته‌اند.»
ناخدا عباس دریانورد؛ صدای موج‌ها و مقاومت
ناخدا عباس دریانورد، متولد ۱۲۵۷ خورشیدی در بندر بوشهر، یکی از پیشگامان موسیقی آیینی جنوب ایران بود. او که از کودکی با دریا و فرهنگ بومی بوشهر پیوندی عمیق داشت، در سفرهای طولانی دریایی به سرودن و نوحه‌خوانی برای اهل‌بیت (ع) روی آورد.
دریانورد، که فرماندهی کشتی مظفری و سپس کشتی پرسپولیس، اولین ناو جنگی خلیج فارس، را بر عهده داشت، با نوحه‌های خود نه‌تنها دل‌های مردم بوشهر، بلکه دل‌های عاشقان اهل‌بیت در سراسر جنوب ایران را تسخیر کرد. سبک عزاداری ابداعی او، که با بهره‌گیری از موسیقی سنتی و بومی منطقه همراه بود، همچنان پس از دهه‌ها، گرمای خاصی به محافل حسینی می‌بخشد.
یادمان دریانورد؛ ترویج گفتمان مقاومت
به گفته حجت‌الاسلام محمد قادری، مدیرکل تبلیغات اسلامی استان بوشهر، ۱۷ رجب، سالروز وفات ناخدا عباس دریانورد، به‌عنوان روز ستایشگری و نوای آیینی بوشهر نام‌گذاری شده است. رویداد «بوشهر، حسینیه مقاومت»، با هدف ترویج گفتمان مقاومت و تجلیل از نقش موسیقی آیینی در حفظ فرهنگ عاشورا، برگزار می‌شود.
قادری افزود: «این رویداد ملی، که با مشارکت مداحان استان‌های جنوبی و دیگر نقاط کشور برگزار می‌شود، بستری برای انتقال فرهنگ مقاومت از طریق هنر آیینی فراهم می‌آورد. دبیرخانه دائمی حسینیه مقاومت و گردشگری مقاومت نیز در راستای توسعه این گفتمان تأسیس شده‌اند.»
تأثیر ماندگار در موسیقی آیینی جنوب
ناخدا عباس دریانورد، با ترکیب موسیقی بومی و فرهنگ عاشورایی، سبکی خلق کرد که تا به امروز الهام‌بخش نوحه‌خوانان و ستایشگران اهل‌بیت (ع) است. این سبک که مبتنی بر شعر و نوحه‌های موزون و دلنشین بود، ساختاری مستحکم و محتوایی غنی داشت که توانست در برابر هجمه سبک‌های مدرن مقاومت کند.
این سبک، که بر مبنای نواهای محلی و سنتی بوشهر شکل گرفت، امروزه نیز در محافل عزاداری جنوب ایران کاربرد دارد و بدون تغییر در اصالت خود، نسل به نسل منتقل شده است.
تحلیل و راهکار: حفظ و گسترش میراث موسیقی آیینی جنوب
برای حفظ و گسترش میراث ارزشمند موسیقی آیینی بوشهر، اقدامات زیر ضروری است:
-
تأسیس مراکز پژوهشی: ایجاد مراکز تخصصی برای ثبت و مستندسازی نوحه‌ها و سبک‌های موسیقی آیینی بوشهر، با هدف انتقال این میراث به نسل‌های آینده.
-
برگزاری جشنواره‌های ملی و بین‌المللی: برگزاری رویدادهایی مشابه «بوشهر، حسینیه مقاومت» برای معرفی این سبک به مخاطبان گسترده‌تر.
-
آموزش جوانان: فراهم‌سازی دوره‌های آموزشی برای علاقه‌مندان به موسیقی آیینی، به‌ویژه در مناطق جنوب ایران، برای تربیت نسل جدیدی از نوحه‌خوانان.