افق‌های نوین گردشگری هیرکانی؛ فرصتی برای توسعه پایدار
جنگل‌های هیرکانی؛ گنجینه‌ای طبیعی در مسیر گردشگری
جنگل‌های هیرکانی، به‌عنوان یکی از کهن‌ترین جنگل‌های جهان، با قدمتی بیش از ۴۰ میلیون سال، گنجینه‌ای طبیعی برای ایران محسوب می‌شوند. این جنگل‌ها، که در میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند، فرصتی بی‌نظیر برای توسعه گردشگری پایدار فراهم کرده‌اند.
مازندران، به‌عنوان استانی که ۵۳ درصد از جنگل‌های شمال کشور را در اختیار دارد، سهم ویژه‌ای در بهره‌برداری از این ظرفیت گردشگری دارد. از ۱۲ منطقه ثبت‌شده هیرکانی در یونسکو، ۶ منطقه در مازندران واقع شده است، که نشان از اهمیت این استان در حفاظت و استفاده بهینه از منابع طبیعی دارد.
اما با وجود این مزیت‌های منحصر‌به‌فرد، هنوز بخش‌هایی از این جنگل‌ها از نظر اقتصادی و گردشگری به بهره‌برداری نرسیده‌اند. بهره‌گیری از ظرفیت هیرکانی می‌تواند ضمن حفظ محیط‌زیست، زمینه‌ساز اشتغال‌زایی و توسعه اقتصادی مناطق کمتر توسعه‌یافته شود.
بوم‌گردی در دل جنگل‌های هیرکانی؛ تجربه‌ای متفاوت
یکی از جذاب‌ترین شیوه‌های بهره‌برداری از جنگل‌های هیرکانی، توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی است. این اقامتگاه‌ها، که با معماری سنتی و خدمات بومی طراحی می‌شوند، فرصتی برای گردشگران فراهم می‌کنند تا با فرهنگ محلی، غذاهای سنتی و طبیعت بکر منطقه آشنا شوند.
اقامتگاه‌های بوم‌گردی، علاوه بر فراهم کردن فضایی آرام و متفاوت، به ایجاد تعامل میان گردشگران و جوامع محلی کمک می‌کنند. مسافران با تجربه زندگی به سبک گذشته و استفاده از محصولات محلی، ارتباط نزدیکی با فرهنگ و آداب‌ورسوم منطقه برقرار می‌کنند.
این نوع از گردشگری، نه تنها درآمدی پایدار برای جوامع محلی ایجاد می‌کند، بلکه با افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت حفاظت از جنگل‌های هیرکانی، به حفظ این میراث طبیعی کمک می‌کند.
نقش دولت چهاردهم در توسعه گردشگری هیرکانی
دولت چهاردهم با شناسایی مزیت‌های گسترده جنگل‌های هیرکانی، گام‌های موثری برای توسعه گردشگری در این منطقه برداشته است. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، توسعه گردشگری را یکی از اولویت‌های اصلی دولت دانسته و بر برداشتن موانع پیش‌روی این صنعت تأکید کرده است.
برنامه‌های دولت شامل تقویت زیرساخت‌های اقامتی، حمایت از سرمایه‌گذاران و ترویج بوم‌گردی است. این اقدامات با هدف رونق اقتصادی و افزایش جذب گردشگر داخلی و خارجی انجام می‌شوند.
توجه ویژه به برندینگ و ایجاد بازارچه‌های محلی نیز یکی دیگر از راهبردهای دولت در این حوزه است. این رویکرد، ضمن ایجاد فرصت‌های اقتصادی برای جوامع محلی، گردشگران را با فرهنگ و محصولات بومی منطقه آشنا می‌کند.
گردشگری پایدار؛ کلید جبران عقب‌ماندگی‌ها
یکی از ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد گردشگری، توانایی آن در ایجاد توازن اقتصادی و جبران عقب‌ماندگی مناطق کمتر توسعه‌یافته است. مناطق جنگلی مانند هیرکانی، که دسترسی آسان و جاذبه‌های طبیعی فراوان دارند، می‌توانند با ایجاد زیرساخت‌های مناسب به مقاصد گردشگری جذاب تبدیل شوند.
آمارها نشان می‌دهد که هر پروژه گردشگری به‌طور میانگین برای ۱۰ نفر اشتغال‌زایی می‌کند. با بهره‌برداری از ظرفیت‌های هیرکانی، فرصت‌های شغلی فراوانی برای جوامع محلی فراهم می‌شود، که این امر به توسعه اقتصادی و اجتماعی این مناطق کمک می‌کند.
گردشگری در جنگل‌های هیرکانی باید بر پایه اصول پایدار و مسئولانه باشد، به‌گونه‌ای که علاوه بر ایجاد درآمد، از تخریب محیط‌زیست جلوگیری کند. این تعادل، تنها با برنامه‌ریزی دقیق و حمایت نهادهای مسئول امکان‌پذیر است.
تحلیل و راهکارها؛ آینده گردشگری هیرکانی
جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های طبیعی ایران، نیازمند برنامه‌ریزی و مدیریت کارآمد هستند. اما همچنان چالش‌هایی مانند نبود زیرساخت‌های کافی، ضعف در بازاریابی گردشگری و کمبود آگاهی عمومی درباره اهمیت این میراث طبیعی، مانع از بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های آن شده است.
برای رفع این چالش‌ها، پیشنهاد می‌شود:
-
توسعه زیرساخت‌ها: ایجاد مسیرهای دسترسی مناسب، امکانات رفاهی و اقامتی با محوریت طبیعت‌گردی.
-
آموزش و آگاهی‌بخشی: آموزش جوامع محلی و گردشگران درباره اهمیت حفاظت از جنگل‌های هیرکانی.
-
برندینگ بین‌المللی: معرفی جنگل‌های هیرکانی به‌عنوان مقصدی ویژه در سطح جهانی از طریق کمپین‌های تبلیغاتی و مشارکت در رویدادهای بین‌المللی.
-
حمایت از سرمایه‌گذاران: فراهم‌سازی شرایط مناسب برای سرمایه‌گذاری در حوزه بوم‌گردی و گردشگری پایدار.
با اجرای این راهکارها، جنگل‌های هیرکانی می‌توانند به یکی از مقاصد برتر گردشگری ایران و جهان تبدیل شوند.