نیاز به نگاه باستان‌شناسی در طرح جامع اصفهان
اهمیت باستان‌شناسی در طرح‌های توسعه شهری
باستان‌شناسی، به‌عنوان یکی از ارکان اصلی در شناخت هویت تاریخی و فرهنگی شهرها، نقشی بی‌بدیل در برنامه‌ریزی‌های توسعه شهری دارد. با این حال، طرح جامع جدید اصفهان، علی‌رغم تأکید بر جنبه‌های مختلف توسعه، جای خالی نگاه تخصصی به باستان‌شناسی را نشان می‌دهد.
اصفهان با دارا بودن لایه‌های متعدد تاریخی و فرهنگی، نیازمند برنامه‌ریزی دقیق برای حفظ و احیای میراث ملموس و ناملموس خود است. عدم توجه به این حوزه می‌تواند نه‌تنها به از بین رفتن بخش‌هایی از تاریخ این شهر منجر شود، بلکه فرصت‌های گردشگری آن را نیز محدود کند.
چالش‌های طرح جامع اصفهان در حفاظت از میراث فرهنگی
طرح‌های توسعه‌ای در شهری مانند اصفهان که تاریخی طولانی و غنی دارد، باید به‌گونه‌ای تدوین شود که هم‌زمان با توسعه، از تخریب یا فراموشی آثار باستانی جلوگیری کند. نبود باستان‌شناسان در فرآیند تدوین طرح جامع، این نگرانی را ایجاد می‌کند که ارزش‌های تاریخی شهر قربانی توسعه‌های زیرساختی و عمرانی شود.
تداخل میان پروژه‌های عمرانی و مناطق تاریخی می‌تواند به کشف‌های باستان‌شناسی آسیب برساند و حتی فرصت‌های پژوهشی ارزشمند را از بین ببرد. بنابراین، لازم است که متخصصان این حوزه در فرآیندهای تصمیم‌گیری مشارکت داده شوند.
مزیت‌های رویکرد باستان‌شناسی در برنامه‌ریزی شهری
توجه به باستان‌شناسی در طرح جامع اصفهان، مزایای متعددی به همراه دارد. این رویکرد، امکان تلفیق اصول علمی با نیازهای توسعه شهری را فراهم می‌کند و زمینه‌ای برای حفاظت و بهره‌برداری بهینه از میراث فرهنگی ایجاد می‌نماید.
از سوی دیگر، بازتاب‌های مثبت این رویکرد در صنعت گردشگری شهر اصفهان قابل مشاهده خواهد بود. تبدیل مناطق باستانی به جاذبه‌های گردشگری می‌تواند نه‌تنها اشتغال‌زایی کند، بلکه درآمدهای پایدار برای شهر نیز ایجاد کند.
ضرورت تعامل میان مسئولان و متخصصان
برای رفع این کاستی در طرح جامع، لازم است نهادهای مسئول شهری با متخصصان حوزه‌های مرتبط از جمله باستان‌شناسی، میراث فرهنگی و گردشگری تعامل بیشتری داشته باشند. این همکاری می‌تواند از تخریب احتمالی لایه‌های تاریخی جلوگیری کند و هماهنگی لازم را میان توسعه و حفاظت ایجاد نماید.
برگزاری جلسات مشورتی و افزودن مشاوران متخصص به تیم‌های برنامه‌ریزی، از جمله گام‌های ضروری برای تقویت طرح‌های شهری است. در عین حال، بهره‌گیری از تجربه‌های موفق شهرهای دیگر می‌تواند راهگشا باشد.
تقویت گردشگری با رویکرد تاریخی و فرهنگی
اگرچه توسعه زیرساخت‌های شهری از اولویت‌های اصلی اصفهان است، اما تمرکز بر بازآفرینی و بهره‌برداری از میراث فرهنگی می‌تواند شهر را به یکی از مقاصد برتر گردشگری در جهان تبدیل کند. به این منظور، باید مناطق باستانی و تاریخی به‌عنوان سرمایه‌های اصلی شهری شناخته شوند و در طرح‌های آتی جایگاه ویژه‌ای بیابند.
این تغییر نگرش نه‌تنها به توسعه پایدار اصفهان کمک می‌کند، بلکه نقش مهمی در افزایش سطح آگاهی عمومی و ترویج فرهنگ حفاظت از میراث تاریخی ایفا خواهد کرد.
منبع: خبرگزاری مهر