ثبت جهانی یزد در خطر
یکی از کنشگران میراث فرهنگی استان یزد درباره وضعیت بافت تاریخی این استان، که در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، و همچنین درباره اوضاع تکیه «امیرچخماق» هشدار داد. به گزارش خبرگزاری ایتونا، امیر ترقی‌نژاد با بیان اینکه وضعیت بافت تاریخی یزد نگران‌کننده است، گفت: "یکی از مشکلات اصلی این است که نگاه استان بیشتر به سمت گردشگری معطوف شده است. البته گردشگری اهمیت بالایی دارد اما همراه خود مشکلاتی دارد؛ از جمله آسیب به ابنیه و آثار تاریخی."
نگاهی به وضعیت نگران‌کننده بافت تاریخی یزد
امیر ترقی‌نژاد اظهار کرد که مرمت بافت تاریخی فقط سنگ‌فرش کردن یا درست کردن پیاده‌رو نیست. بسیاری از خانه‌های تاریخی یا متروکه هستند یا مالکانی دارند که توان مالی برای مرمت حتی مهم‌ترین بخش خانه مثل بادگیرها را ندارند. یزد به شهر بادگیرها مشهور است و این بادگیرها نمادی از تکنولوژی و علم قدیم یزد هستند اما با این شرایط، نماد یزد رو به نابودی است در حالیکه بافت تاریخی یزد ثبت جهانی شده است.
وی افزود: شفافیت در مورد بودجه مرمت و حفاظت بسیار کم است. در برخی نقاط، مرمت انجام شده اما به‌جای استفاده فرهنگی، این مناطق به پارکینگ یا غرفه‌های موقت تبدیل شده‌اند که به حریم تاریخی تعرض می‌کنند. اخیراً در محوطه تاریخی تکیه امیرچخماق غرفه‌هایی برپا کرده‌اند که به حریم این بنا آسیب می‌زند. این بنا پیش از انقلاب ثبت ملی شده و یکی از گزینه‌های ثبت جهانی است و توریست‌ها در این مکان تردد می‌کنند. متولیان میراث فرهنگی در این شرایط کجا هستند؟ چرا نظارتی انجام نمی‌شود؟
تأثیر نگاه سیاسی بر میراث فرهنگی
ترقی‌نژاد بیان کرد: نبود نگاه حرفه‌ای و دلسوزانه در میان برخی مدیران فرهنگی یکی از دلایل اصلی این اتفاق‌هاست. میراث فرهنگی ما سال‌هاست که نگاه سیاسی به خود گرفته و تخصص در این حوزه کمرنگ شده است. از مدیران سیاسی انتظار نمی‌رود که اولویت‌های میراث فرهنگی را به درستی درک کنند.
وی با بیان اینکه میدان تاریخی «خان» که ۵۰۰ سال قدمت دارد و مرکز بازارهای یزد است، تبدیل به پارکینگ وسایل نقلیه کسبه شده است، گفت: رفت‌وآمد وسایل نقلیه در قسمتی که به ثبت جهانی رسیده است، آسیب جدی به بافت تاریخی وارد می‌کند. سقف‌ها و دیوارهای این بازارها ترک خورده و پوسیده‌اند و باران یا لرزش‌های بیشتر ممکن است به نابودی کامل آن‌ها منجر شود.
لزوم نگاه تخصصی در مرمت و حفاظت
او تاکید کرد: ما نیازمند یک نگاه تخصصی در برنامه‌های مرمت هستیم. همچنین آموزش‌های لازم باید به کسبه و مردم داده شود تا اهمیت حفظ این آثار را درک کنند. دولت و مسئولان نیز باید تمرکز بیشتری روی این مسائل داشته باشند. موضوع گردشگری اهمیت دارد، اما نباید باعث تخریب میراث فرهنگی شود.
ترقی‌نژاد گفت: یزد فقط شهر بادگیرها نیست؛ آب‌انبارها نیز یکی دیگر از نمادهای مهم این شهر تاریخی هستند اما مرمت نمی‌شوند. این آب‌انبارها ظرفیت تبدیل شدن به نگارخانه‌هایی برای عرضه و نمایش آثار هنری و صنایع دستی را دارند. وی تأکید کرد که باید با نگاه سیاسی در حوزه میراث فرهنگی مقابله کرده و متخصصان این حوزه را در تصمیم‌گیری‌ها دخیل کنیم.
وضعیت نگران‌کننده تکیه امیرچخماق
این فعال میراث فرهنگی در خصوص وضعیت «تکیه امیرچخماق» نیز گفت: وضعیت امیرچخماق اصلاً خوب نیست. ترک‌های جدی در بنا وجود دارد و لرزش‌های ناشی از عبور وسایل نقلیه و تجمعات، آسیب‌های بیشتری وارد کرده‌اند. اگر این روند ادامه پیدا کند ممکن است این بنا دچار ریزش شود.